Maria Zorgdrager

Marie Benes-Zorgdrager (1933- 2015)
“Een Terschellingse op Schiermonnikoog”
Bron: Jaarboek 2015

Marie Benes wordt op 1 juni 1933 geboren in Oosterend, Terschelling. Ze groeit op in een gezin met vader, moeder en twee zussen. Haar vader is vrachtvervoerder op Terschelling.

Marie groeit op in de oorlog, wat niet altijd gemakkelijk is. Ze gaat naar een geïmproviseerde school in de kerk van Hoorn. In de kerk is namelijk verwarming en in de school ontbreekt het daaraan. Elke dag loopt ze naar school toe. Een wandeling van 4 à 5 kilometer. De kwaliteit van het onderwijs is niet goed. Mede door bovengenoemde omstandigheden maakt  Marie haar school met onderbrekingen af. Op haar veertiende gaat ze aan het werk als dienstbode bij verschillende werkhuizen. Uiteindelijk vindt ze werk als dienstbode in het internaat van de zeevaartschool op Terschelling.

Jan Benes wordt op 21 augustus 1936 op Schiermonnikoog geboren. Als Jans moeder overlijdt en zijn vader vanwege zijn werk op de vaart afwezig is, blijft Jan alleen achter op het eiland. Jan wordt daardoor gedwongen de Mulo af te maken in Leeuwarden. Na zijn opleiding besluit hij, net als zijn vader, te gaan varen. Hij gaat naar de zeevaartschool van Terschelling. Hier ontmoet hij Marie. Jan maakt in die tijd veel fietstochten van West naar Oosterend. Vaak is hij maar net op tijd weer binnen voor het avondeten op de zeevaartschool. Later blijft Jan ook wel eten bij de familie Zorgdrager, zodat hij niet meer de kans loopt te laat te komen. Na zijn opleiding gaat Jan varen. Marie blijft achter op Terschelling en werkt door op de zeevaartschool. Al na een jaar varen blijkt dat zowel Jan als Marie niet gelukkig worden als Jan steeds op zee zit. Jan stopt met varen. Hierdoor moet hij wel zijn dienstplicht vervullen.

Een thuisgevoel op Schiermonnikoog

Op 20 november 1959 trouwen Marie en Jan op Terschelling, waarna ze in Harlingen gaan wonen. Jan krijgt een baan bij de spoorwegen en Marie stopt met werken. Jan en Marie wonen twaalf jaar in Harlingen waar hun beide jongens, Jouke en Wim, geboren worden. Na Harlingen verhuist het gezin naar Leeuwarden waar ze ook twaalf jaar wonen.

In 1975 sterft Jans vader en komt het huis op Schiermonnikoog leeg te staan. De gemeente heeft een jaar daarvoor de verordening van permanente bewoning aangenomen en, om het huis te kunnen behouden en te kunnen blijven gebruiken, zijn Marie en Jan gedwongen om in het ouderlijk huis van Jan te gaan wonen. Dit willen ze echter beide (nog) niet. Jouke heeft namelijk de leeftijd dat hij geen onderwijs meer op het eiland kan volgen en zal daarom uit huis moeten. Marie vindt dit vreselijk. Wim is veertien en kan nog wel mee. Marie en Jan proberen tot de Raad van State aan toe om de status van permanente bewoning van de woning aan te vechten. In die tijd is er een reorganisatie gaande bij de spoorwegen en de kans op overplaatsing van Jan naar Groningen of Zwolle is groot. Dat wil het gezin Benes eigenlijk ook niet en daarom besluit Jan te solliciteren op een vacature bij de gemeente Schiermonnikoog. Hij heeft ten opzichte van zijn medesollicitanten van de wal het grote voordeel dat hij al over een woning beschikt op het eiland. Hierdoor weet de gemeente dat Jan zich permanent kan vestigen op het eiland en vermoedelijk tot aan zijn pensioen zal blijven. Jan krijgt de baan en het gezin verhuist op 1 april 1981 naar Schiermonnikoog.  Door deze verhuizing is het geschil met de gemeente aangaande de permanente bewoning geen issue meer.  Maries vader zegt over deze verhuizing: “Er is maar één van jullie blij met deze verhuizing en dat is de hond”. Marie vindt het moeilijk dat Jouke niet meeverhuist en dat Wim na een paar jaar ook al naar de wal moet voor zijn vervolgopleiding.

Toch burgert Marie snel in op Schiermonnikoog. Als Terschellingse weet ze als geen ander hoe het werkt om op een eiland te wonen. Marie voelt zich dan ook wel thuis op Schiermonnikoog. Jan en Marie zijn veel samen en best op zichzelf. Ze wandelen graag met de hond. Marie is dol op dieren en een echte hondenvrouw. Tijdens deze wandelingen met de hond heb je ook snel een praatje met andere hondeneigenaren en deze praatjes maakt Marie graag.

Actief op het eiland

Marie en Jan zijn beiden lid van de Natuur- en Vogelwacht en hebben beiden een nazorgpas. Marie loopt ook veel met collectes. Op een gegeven moment zijn er wel zes collectes waar ze mee loopt. Als Marie aan de deur komt roept men: “ben je daar alweer”. Het lopen met de collectes neemt Marie heel serieus. Ze loopt alle vakantiehuizen af en schroomt ook niet bij Hotel van der Werff naar binnen te gaan om een bijdrage te vragen aan de gasten.

Marie is dol op muziek en dansen. Als er in het Dorpshuis iets te doen is en er doet zich de mogelijkheid voor om te dansen, dan is Marie van de partij. Ook aan Klozum doet ze mee.

Marie heeft als kind nooit leren zwemmen. Haar moeder waarschuwde haar altijd voor de gevaren van de zee. Op Schiermonnikoog besluit Marie alsnog haar zwemdiploma te gaan halen. Na het behalen van haar diploma doet zij tien jaar lang mee aan de zwemvierdaagse, een hele prestatie. Marie haalt ook Tineke Fokkema over om haar zwemdiploma te halen. Marie lukt het, door haar achteruitgaande gezondheid, niet meer om in de ochtend naar het zwembad te gaan. Vanaf dat moment gaan Jan en Marie samen ’s middags naar het zwembad om baantjes te trekken.

De gezondheid van Marie gaat langzaam achteruit. Nog jaren lukt het Jan en Marie om samen te zijn op het eiland. Jan verzorgt Marie met veel liefde totdat het in 2011 niet meer lukt om Marie thuis te verzorgen. Marie gaat naar het verpleeghuis in Veenwouden. In de periode dat Marie in Veenwouden is, komt ze nog drie keer terug naar het eiland en vindt het dan fijn om op het eiland te zijn. Jan bezoekt Marie tot aan haar dood twee keer per week in het verpleeghuis.

Op 31 december 2014 gaat de gezondheid van Marie snel achteruit en worden Jan en de jongens geroepen om naar Veenwouden te komen. Op 1 januari 2015 in de vroege ochtend sterft Marie in het bijzijn van Jan in Veenwouden.

Op dinsdag 6 januari 2015 wordt Marie na een mooie dienst begraven op Schiermonnikoog.

Met dank aan: Jan Benes en de zonen Jouke en Wim Benes.