Maria Petronella Klunne

Een daadkrachtige en eigenzinnige duizendpoot

Meteen na de geboorte in een reiswieg mee naar Schiermonnikoog
Maria Petronella – ze zou Marja worden genoemd – is de jongste van drie dochters van Petrus Simon Klunne (1903-1969) en Greta Johanna Beekhuis (1907-1995), die op 19 september 1942 zijn getrouwd te Smallingerland. Marja wordt als Maria Petronella op 13 januari 1947 te Delft geboren. Haar beide oudere zussen zijn Rineke, geboren in 1944 en Akke, geboren in 1945. Vader is chemisch ingenieur, werkzaam in Delft; moeder is de jongste dochter van eilander huisarts Jan Steven Beekhuis en tot haar huwelijk onderwijzeres. Rond Pinksteren, amper een paar maanden oud, gaat Marja in een rieten reiswieg mee naar hun favoriete eiland Schiermonnikoog. Die reis zal voortaan tijdens zomervakantie jaarlijks herhaald worden. Eenmaal op het eiland verblijft de familie in het ouderlijk huis aan de Langestreek, naast boerderij Pathmos. Als het weer het maar even toestaat, wordt de trekkar, met met ijzer beslagen houten wielen, gereedgemaakt. Proviand voor onderweg wordt ingeladen en dan gaat de tocht naar het strand, meestal via de Reddingsweg. Soms wordt doorgetrokken tot aan het Willemsduin.

Praktisch en handvaardig ingesteld, verzorging als passie
Met haar dyslexie is Maria niet goed op haar plaats op de lagere school. Na afronding van de Vrije School gaat ze naar Rotterdam en volgt de verpleegstersopleiding in het pas geopende gemeentelijke Dijkzigt-Ziekenhuis.[2] Tijdens haar opleiding zijn er vier verpleegsters die Marja heten. Om verwarring te voorkomen noemt zij zich voortaan Maaike. En dat is zo gebleven. Met succes rondt ze haar opleiding af, haalt haar diploma ziekenverpleging A en een kraamaantekening, en volgt met succes de OK-opleiding. Ze werkt op de OK-afdeling en draait geregeld nachtdiensten.
Organiseren is op haar lijf geschreven
Op bezoek bij vrienden ontmoet ze Herman Derksen. Hij is op 13 januari 1944 geboren en als declarant werkzaam in de Rotterdamse haven bij Palte & Haentjes, een bedrijf van Import- en Exportgoederen. Het blijft niet bij dat ene contact. Herman en Maaike trouwen op 27 september 1971, wonen daarna in Krimpen a/d. IJssel en krijgen twee dochters: Boukje in 1974 en Akke in 1976. Meestal is het Maaike die vol initiatieven zit, suggesties doet en activiteiten organiseert. Ze zet zich in voor de school van haar dochters, wordt hulpmoeder, is actief bij het schoolzwemmen, organiseert leuke kinderfeestjes en kan, hoe klein ook, van dat alles enorm genieten. Maaike zorgt dat ze welhaast elke zomervakantie met haar man en dochters op het eiland doorbrengt. Hun vakantieadres op het eiland is steeds Langestreek 54. Intussen blijft ze in het ziekenhuis werken, maar ook bij particulieren thuis.

Weg uit haar huwelijk, terug naar het eiland
Eind jaren tachtig, begin jaren negentig gaat Maaike met haar zus Akke op het eiland kamperen. Ze trekken er veel op uit en op een van die tochten lopen ze achterneef Jörn van Boven tegen het lijf. Ze raken aan de praat en Jörn nodigt zijn achternichten uit bij hem langs te komen, aan de Middenstreek. Na wat heen en weer gepraat en gedronken te hebben stelt Jörn daar voor om samen een gezelschapsspel te spelen. Hij is dol op spelletjes waarin het erom gaat om elkaar aan de hand van kaarten te bevragen om elkaar zo beter te leren kennen. Tijdens het spel merkt Maaike op dat zij zich in haar huwelijk ongelukkig voelt, eenzaam is. Het liefst zou ze uit haar huwelijk willen stappen en weg willen uit Krimpen a/d IJssel. Eenmaal thuis besluit ze na enige tijd de daad bij het woord te voegen. Voordat ze dat doet, belt ze met de eilander thuiszorg om er zeker van te zijn dat ze aan het werk kan. Een voorwaarde is wel dat ze op het eiland moet wonen. Ze belt Jörn op en vraagt of hij misschien nog ergens een kamer voor haar weet. Hij merkt op dat hij in zijn huis nog wel een kamer over heeft. Werk en huisvesting blijken dus niet langer een probleem. In de loop van 1992 waagt ze de oversteek en neemt haar hondje Nikkie mee.

Praktische motieven om samen verder het leven te delen
Het is wel even wennen, maar na enige tijd bevalt het samen zo goed dat Maaike besluit van Herman te scheiden en met Jörn te trouwen. Na de officiële scheiding vindt het huwelijk in de loop van 1993 plaats op het gemeentehuis. Wederzijds liggen praktische motieven aan hun trouwen ten grondslag. Jörn is twintig jaar ouder, dan Maaike en door met haar te trouwen geeft hij haar de zekerheid dat ze na zijn dood in het huis aan de Middenstreek kan blijven wonen. En voor Jörn betekent Maaike in huis dat hij bij het ouder worden verzekerd is van haar hulp en zorg.

Een nieuwe fase in haar leven, recyclen hoofdmotief van gemeenschappelijk handelen Maaike beleeft het leven op het eiland met Jörn als een herkansing, een nieuwe fase in haar leven. Zijn eenvoud en soberheid, avontuurlijke inslag, creativiteit, hoog praktische intelligentie, het begaan zijn met het milieu, altijd gericht zijn op het zo veel mogelijk proberen te recyclen van spullen, dat alles delen ze met elkaar. Ook Maaike wil niet anders. Gezien hun beider eigenzinnigheid doet dat hen geregeld botsen, steeds ook weer verbinden. Jörn blijkt haar grote liefde te zijn. Ze is overgelukkig. Veel trekken ze er samen of afzonderlijk op uit en geregeld zijn ze tijdens de zomermaanden weken met zijn botter van huis.

In de Thuiszorg en daarbuiten verzorgend bezig
Ook op het eiland werkt Maaike met grote toewijding, inzet en trouw in de thuiszorg, en aanvullend bij particulieren thuis, tot en met terminale zorg aan toe. Vanuit die inzet is ze geneigd om tal van ongevraagde praktische adviezen te geven. Daarvan is niet iedereen gediend. Evenals Jörn heeft Maaike moeite met tegenspraak om te gaan. Ze houdt ook niet van rommel om zich heen; komt ze op straat afval tegen, dan pakt ze dit op en deponeert dat in daarvoor bestemde bakken of neemt het mee naar huis. Bovendien is ze, gezien haar praktische intelligentie, zeer handvaardig met naald en draad. De laatste jaren legt ze zich vooral toe op het maken van handtassen, die ze op de Strúnmarkt of hangend aan een zelfgemaakte stellage voor haar huis verkoopt, ten bate van een goed doel.

Een onmisbare ondersteuning van Jörns kritische burgerschap
In de bijna dertig jaar dat Maaike met Jörn samenwoont en -leeft, blijft ze hem steunen in zijn vele acties. Dat betekent heel wat. Hij maakt er immers bijna een dagtaak van om het beleid en de uitvoering ervan van met name de gemeentelijke overheid en Natuurmonumenten nauwgezet te volgen en hierop te reageren. Nooit laat hij na praktische, soms eenvoudige alternatieven voor te stellen die vaak ook nog minder geld kosten. Het is Maaike echter die op de achtergrond al zijn handgeschreven, soms kriebelige teksten typt en uitdraait, zijn mails verzorgt en de laatste jaren zo nodig namens hem voor de rechtbank optreedt. Overigens laat Maaike zichzelf ook niet onbetuigd. Als ze het ergens niet mee eens is, zal ze meteen luid en liefst ter plekke haar mening kenbaar maken.

Klassieke muziek is voor haar een onuitputtelijke energiebron
Zo’n vijftien jaar is ze actief lid van Amnesty International (afdeling Schiermonnikoog). Zingen doet ze heel graag. In de jaren negentig is ze al meteen lid van Aafkes Tiental, dat in kleine bezetting muziek uit met name de renaissance ten gehore bracht. Ze is vele jaren lid van de Cantorij en lange tijd lid van Ús Ferdyvendaasje onder leiding van Len van Veelen en met Christa van der Wal aan de piano. Ze luistert ook graag naar klassieke muziek. Ze is lid van de Bachvereniging en woont elk jaar in de Grote Kerk van Naarden de uitvoering bij van de Mattheus Passie. Ieder jaar is ze met haar zus Akke een trouw bezoeker van het op het eiland georganiseerde Kamermuziekfestival en ze bezoekt de laatste jaren het in Utrecht jaarlijks georganiseerde Festival Oude Muziek. Ook komt ze met Christa van der Wal bij Maria Hooghart[3] thuis om samen naar muziek van Bach te luisteren en daarover na te praten.
Wanneer ze haar dochter Boukje met haar drie kleinkinderen bezoekt, brengt ze niet alleen zelfgemaakte cadeautjes mee voor haar kleinkinderen, maar ook voor de overige kinderen op de kleuterschool.

De toenemende afhankelijkheid van Jörn en zijn dood laten onuitwisbare sporen na Voor zowel Jörn als Maaike zijn de laatste jaren verre van makkelijk. Maaike krijgt te maken met een man die zich er steeds bewuster van wordt dat hij de greep op zijn leven aan het kwijt raken is. Hij dreigt in een staat van algehele afhankelijkheid terecht dreigt te komen. Op Maaike maakt dit alles en ook zijn overlijden een onuitwisbare indruk, zozeer zelfs dat dit een verandering in haar gedrag teweeg lijkt te brengen, gepaard gaand met (tijdelijk) geheugenverlies. Het neigt naar een vorm van dementie. Even later is haar toestand zo ernstig dat ze niet langer op zichzelf kan blijven wonen. Een opname in een instelling in Harlingen volgt en daarna een hernieuwde opname in een instelling te Rotterdam, ook op nadrukkelijke wens van haar beide aldaar in de nabijheid wonende dochters, die haar geregeld blijven opzoeken. Het laatste halfjaar is zeer heftig. Ze valt geregeld, met lichamelijk letsel als gevolg. Ze lijdt veel en komt de laatste week niet meer van bed. Op 27 februari 2023 overlijdt ze, 76 jaar oud. Op 7 maart 2023 wordt Maaike vanaf haar huis aan de Middenstreek na een kort samenzijn in de Got Tjark op het dorpskerkhof aan de aarde toevertrouwd.

Bron: Jaarboek 2023