Jilke Auke Visser

“De Willie Wortel van het eiland”

Zijn vader, eilander van geboorte, vaart als kapitein op de koopvaardij
Vader Jilke Jacob Visser wordt op 23 mei 1914 geboren op Middenstreek 40, het huis van zijn ouders Jacob Visser (1866-1957) en Aukje de Boer (1873-1947). Hij bezoekt de eilander zeevaartschool en vaart als kapitein op de koopvaardij. Op 20 november 1943 trouwt hij met Anne[1] de Groot, op 2 oktober 1917 in Terhorne geboren. Anne is onderwijzeres en tijdens de oorlogsjaren plaatsvervangend leidster van de lokale distributiedienst. In Oldeboorn wordt op 28 maart 1945 Jacob (Jaap) Julius geboren.
Na de oorlog vertrekt Jilke Jacob naar Curaçao en vaart op tankers van Shell. Zijn vrouw en zoon Jaap volgen hem even later. Na enkele jaren kiest hij voor het loodswezen van het Gouvernement. Zo kan hij vaker bij zijn gezin in Willemstad zijn. Zijn vrouw raakt opnieuw zwanger en gaat naar Nederland om daar te bevallen.

In Terhorne geboren, maar naar de lagere school te Willemstad (Curaçao)
In afwezigheid van zijn vader wordt op 14 september 1952 in Terhorne Jilke Auke geboren. Als driejarige is hij al met schroefjes in de weer – een aanwijzing van zijn aanleg, waarin hij zich later volop zou uitleven. Op Curaçao doorloopt hij de eerste drie klassen van de Albert Schweitzerschool.

Terug in Nederland, Jilke naar het eiland
In 1961, Jilke[2] is dan 9 jaar, gaan zijn ouders uit elkaar. Anne gaat met haar Jaap en Jilke terug naar Nederland en vestigt zich in Leeuwarden. Jil, zo wordt hij door familie en vrienden genoemd, reist door naar Schiermonnikoog en wordt er door beide ooms en tante met open armen ontvangen. Gedurende een jaar gaat hij er naar de openbare lagere school en trekt veel op met zijn schoolvriendje Jan Pieter Dijkstra. Hij wil niet meer terug naar Curaçao.

Toch terug, vader trouwt met vroegere juf, uitbreiding van de familie
Met tegenzin gaat hij in 1963 toch terug. Zijn vader is intussen op 3 december 1962 met zijn vroegere juf Klaassen getrouwd. Op 5 november 1963 wordt Jils halfzusje Aukje Wilhelmina geboren. Vermoedelijk bezocht hij op Curaçao nog een laatste klas van de lagere school; in 1964 slaagt hij voor het toelatingsexamen van het Peter Stuyvesantcollege. In 1965 krijgt Jil er nog een halfbroertje bij: op 11 augustus 1965 wordt Willem Frederik Antoon (Wilfred) geboren.

Terug naar Nederland, in Leeuwarden naar de HBS
In de loop van 1966 gaat zijn vader met pensioen en keert het gezin terug naar Nederland. Jil rondt in Leeuwarden zijn HBS-opleiding af. Zijn vader gaat met zijn vrouw en beide jongste kinderen wonen op Schiermonnikoog, aan Langestreek 14.

Zo veel mogelijk naar het eiland
Bijna alle weekends en schoolvakanties is Jil op het eiland. En altijd is hij op de boerderij van zijn ooms en tante, Jacob, Antoon en tante Trijntje. Ook dan vermaakt hij zich uitstekend in de schuur en onafscheidelijk met Jan Pieter.

Een brede en veelzijdige interesse, en technisch zeer begaafd
In Leeuwarden maakt Jil kennis met Marian Klopma, geboren op 19 februari 1956. Ze zit op dezelfde Rijks-HBS, een paar klassen lager. Met een HBS-b diploma op zak komt Jil van school. Leergierig en nieuwsgierig als hij is, probeert hij het liefst kapotte en weggegooide objecten weer draaiend te krijgen of er geheel iets nieuws van te maken. Toch heeft hij van die technische aanleg nooit zijn beroep gemaakt. Voor hem is het altijd een hobby gebleven – soms zeer inspannende, maar verrukkelijke ontspanning.

Studies houden hem niet vast
Zijn brede belangstelling komt ook tot uiting in studies die hij begint, maar na een tijdje afbreekt. Na de HBS gaat Jil Medicijnen studeren in Amsterdam. Na een korte periode stapt hij over op de studie Economie. Ook die studie houdt hem niet vast. Ondertussen geniet hij volop van het studentenleven. Dan gaat hij terug naar Leeuwarden en werkt een jaartje op een booreiland. Daarna wordt het een opleiding aan de Pabo te Leeuwarden.
Na haar eindexamen HBS volgt zijn vriendin Marian een secretaresseopleiding en gaat daarna ook naar de Pabo. Na een jaar stoppen beiden echter met deze opleiding. Marian volgt een opleiding Bestuur en gaat op het provinciehuis werken; Jil start de studie Duits aan de Fryske Akademy. Maar ook die opleiding is van korte duur.

Samen met Marian start hij een huiswerkinstituut
Jil en Marian wonen inmiddels samen in een groot huis aan de Emmakade. Met Jan Boekema starten ze in hun huis een huiswerkinstituut. Jil vindt het leuk om met jongeren te werken en met hen de lesstof nog eens stap voor stap door te nemen. Hun initiatief slaat aan. Ze doen dit zo’n twee jaar. Jil zoekt echter opnieuw een uitdaging.

Naar Schiermonnikoog, zij op het gemeentehuis, hij ontpopt zich als Willie Wortel
Eind 1978 verhuizen Jil en Marian naar Schiermonnikoog. Marian gaat op het gemeentehuis werken. Ze wonen in het achterhuis Langestreek o/d Noord 27. In het voorhuis (Langestreek 106) verblijven Renze Visser en Ittie van der Zaag. Even later verhuizen die naar De Duinhoeve. Marian en Jil bewonen nu hun hele huis. Als het even kan, is Jil in de berging in de overtuin te vinden, waar hij dingen uit te elkaar haalt en daarvan weer nieuwe dingen maakt. Hij pakt alles aan, niemand doet tevergeefs een beroep op hem, maar om na reparatie geld te vragen vindt hij gênant. Gekscherend noemt Marian hem een Willie Wortel die altijd bezig is in zijn ‘wonderhok’. Soms komt Henry Vlasma langs om te informeren of Jil onderdelen heeft die hij nodig heeft, maar zelf niet op voorraad heeft.

Een pizzeria als avontuur, er wordt getrouwd
Samen met Marian[8] en Jan Boekema begint Jil op Schiermonnikoog een nieuw avontuur. Aan de Langestreek koopt Jil het pension van Henk Klopstra en op 14 juli 1980 starten ze een pizzeria-restaurant. Ze noemen het Maria.[9] Marian blijft overdag op het gemeentehuis werken, ’s avonds en in de weekends is ze in de weer in hun restaurant. Bovendien neemt ze de financiële kant voor haar rekening. Op 2 september 1981 trouwen Jil en Marian op het gemeentehuis. Voor zover ze zelf geen woonruimte hebben, krijgen personeelsleden onderdak in het huis aan Langestreek 14.[10] Jil is lid van de Schiermonnikoger Ondernemers Vereniging (S.O.V.) en een aantal jaren voorzitter van de VVV.

Uit elkaar en het einde van dit avontuur
In de loop van 1999 constateren Jil en Marian dat ze te veel uit elkaar zijn gegroeid. Met pijn in het hart besluiten ze eind juli 1999 dat ieder voortaan een eigen weg zal gaan. Hun pizzeria was een succes van jewelste. Veel jongeren hebben er met veel plezier gewerkt en ervaring opgedaan.
Marian blijft wonen aan Langestreek 106; Jil verhuist naar de Langestreek 14, waar zijn vader heeft gewoond en op 20 april 1999 is overleden. Op 1 februari 2000 verkoopt Jil het bedrijfspand aan Peter en Petra Smit, die de pizzeria voortzetten onder de naam De Ware Jacob.

Jilke wil niet alleen zijn, gaat samenwonen met Tjitske
In de loop van 2000 gaat Jil samenwonen met Tjitske van der Zaag, een vroegere medewerkster uit zijn pizzeria. In de volgende jaren is hij ’s winters met haar in Zweden, waar hij een eigen huis heeft. ’s Zomers zijn ze op het eiland, waar hij zich uitleeft in zijn ‘hobby’. En als lid van de Bootjesclub helpt hij mee de haven te renoveren en deze kwalitatief volwaardiger te maken.

Het havenrestaurant als nieuw avontuur
Op 25 april 2008 wordt het havengebouw geopend en daarin is een restaurant gevestigd. Jil en Tjitske worden de uitbaters. Het restaurant zal voortaan Liberty Glo[12] heten. Helaas volgt financiële tegenslag. Omstreeks 2011/2012 wordt beslag gelegd op de huizen aan de Langestreek en in Zweden. Hun avontuur eindigt met het op 28 januari 2015 uitspreken van het faillissement van hun bedrijf. Jil en Tjitske zijn dakloos. Piet Visser is bereid om beiden tijdelijk onderdak te verlenen. Later krijgen Jil en Tjitske Burgemeester van den Bergstraat 24 toegewezen.

Na Tjitskes vroegtijdige dood ervaart Jilke de warmte van de dorpsgemeenschap
Beiden proberen zich te herpakken, een nieuwe start te maken. Maar dan overlijdt Tjitske op 10 augustus 2018. Het wegvallen van Tjitske, zijn Tjikke, betekent voor Jil een aardschok. Maar tal van mensen komen hem opzoeken, en meestal niet met lege handen, onder wie Marian. Jilke heeft ook altijd goed contact gehouden met halfbroer Wilfred, halfzus Aukje en zijn beide neven Jilke en Wouter. Mede door de warmte die hij zo ontvangt, krabbelt hij weer overeind.

Gaat op in zijn passie, neemt vaker deel aan het dorpsgebeuren
Zijn woonkamer wordt zijn werkkamer. Hij knutselt, repareert en vernieuwt, is met allerhande elektronica in de weer, leest kranten, luistert de hele dag naar Radio 1. Eind 2019 sluit hij zich aan bij het Repaircafé en hij is geregeld rond de biljarttafel van hotel Van der Werff te vinden, waar hij o.a. menig partijtje met Jörn van Boven speelt. Ook elke zaterdagavond is hij er te vinden, meestal in gezelschap van Piet Visser en Rob Timmers. Op uitnodiging bezoekt hij eetpartijtjes in hotel Van der Werff en hij gaat mee met reisjes naar de oostpunt van het eiland. Dat doet hij ook nog tijdens de zomer van 2022.

Een feestelijke familiebijeenkomst in hotel Van der Werff
Op 14 september 2022 viert Jil zijn zeventigste verjaardag met een feestelijke familiebijeenkomst in de Teensmazaal van hotel Van der Werff. Als cadeau krijgt hij een reis aangeboden om al zijn familieleden in Nederland een bezoek te brengen. In de herfst van dat jaar valt hij echter twee keer met zijn bromfiets.

Een reis die hij niet meer heeft kunnen maken
De aangeboden reis heeft Jil niet meer kunnen maken. Hij wordt ziek. Samen met Wilfred bezoekt hij ziekenhuizen in Dokkum, Leeuwarden en Groningen. De gekozen behandeling lijkt aan te slaan, maar eenmaal thuis krijgt hij koorts. Op 15 april 2023 doet de huisarts een beroep op een helikopter van het UMCG. Jil blijkt een longontsteking met complicaties te hebben. Op zaterdag 22 april, omstreeks 14.00 uur, vertrekt hij in alle rust, terwijl Aukje en Wilfred hem begeleiden door het zingen van het eilander volkslied en liedjes uit hun jeugd. Na een kort samenzijn in de Got Tjark op 1 mei 2023 wordt Jil begraven op het dorpskerkhof, naast zijn geliefde broer Jaap Julius.

Bron: Jaarboek 2023