Clive Hellinga

Clive Hellinga (1946-2020)
Wereldse eilandman

Clive wordt geboren op 8 april 1946 in Gorseinon, in Wales, als zoon van een Friese vader, Klaas Hellinga, en een Engelse moeder, Nancy Davies. Gedurende de oorlogsjaren vaart vader Klaas in Engeland. In september 1948 verhuist het gezin naar Schiermonnikoog. Eerst wonen ze in Henalja aan de Langestreek ‒ hier is zus Patricia geboren. Voordat ze naar de Reeweg verhuizen, woont de familie nog in het trapgevelhuis aan de Voorstreek (destijds nummer 105), waar zus Ingrid is geboren.
Vader Klaas, stuurman op een jager van de Willem Barentsz, is vaak maanden van huis, zodat moeder Nancy hoofdzakelijk voor de opvoeding zorgt. Clive gaat naar de openbare lagere school en vervolgens naar de ULO, maar veel liever zwerft hij door de natuur.
De nieuwsgierige Clive raakt al snel bevriend met zijn buren, onder wie Nicolaas Tilstra, die met zijn vrouw Bep in het destijds witte huisje aan het Helmsnijderspad woont. Tilstra neemt Clive vaak mee op zijn strúntochten en leert hem veel over jutten, vissen en jagen.

Avonturen op zee en op het wad
Clive luistert graag naar de zeemansverhalen van vader Klaas en van oud-kapiteins, zoals Feye de Groot en buurman Fope Visser (huis ‘Ten Anker’, Langestreek). Het is daarom niet verwonderlijk dat hij op z’n zestiende voor het varen kiest. Eerst monstert hij aan op een koopvaardijschip en later op een Noorse vissersboot. Soms is hij meer dan twee jaar achter elkaar weg. Hij neemt deel aan een expeditie in opdracht van de Noorse regering op Spitsbergen en de Noordpool, tussen de ijsberen en bij temperaturen van 50 graden onder nul.
In februari 1963 onderneemt vader Klaas met Clive, Bouke Henstra, Hessel Zijlstra en Jan Berend Bazuin een tocht over het wad, met meters hoge sneeuwduinen, ijsrotsen en schotsen. Het is afzien, maar na twee uur bereiken ze de Groningse kust. De terugtocht is bar: na ruim vijf uren komen de vier (JB blijft in Groningen) weer heelhuids op het eiland aan.

In de loop der jaren volgt hij tussen het varen door de visserijschool in IJmuiden en werkt zich zo op tot werktuigbouwkundige. Als Clive van zeereizen naar het eiland komt, is het thuis aan de Reeweg altijd spannend bij het uitpakken van de zeezakken en koffers. Er komt van alles tevoorschijn: van zijden kimono’s en een flinterdun porseleinen theeservies uit Japan, een ijsbeervel tot wollen truien uit Noorwegen toe. Het mooiste neemt hij mee uit IJmuiden: een acht weken oude pup met de naam ‘Ludwig’, een Sint-Bernhard.

Clive ontmoet zijn vrouw Christa, die met vriendinnen op het eiland op vakantie is, in de Tox Bar. Na hun huwelijk wonen ze op de Oosterreeweg, waar hun drie zonen Wopke, Hylke en Jilke worden geboren.

‘Roversgoed’
Clive wordt machinist bij baggerconcern Van Oord. Tijdens dit internationale werk duiken allerlei scheepsobjecten, aardewerk en scheepsporselein op. Maritiem erfgoed of ‘roversgoed’, zoals Clive het zelf noemt. Onder zijn favorieten zijn de ‘kotspotten’, omdat daarop logo’s staan van soms allang vergeten rederijen. Clives huis aan de Oosterreeweg vult zich met ongekende, schitterende objecten en groeit uit tot de grootste privéverzameling op maritiem gebied in Nederland.
Een selectie uit zijn collectie staat beschreven in De verborgen Schatten van Schiermonnikoog, uitgegeven door Stichting Quadrant Schiermonnikoog, en een deel van zijn collectie wordt tentoongesteld in het Keramisch Museum in Nieuw-Buinen. Clives drie zonen hebben de stichting Clive Hellinga Schiermonnikoog opgezet om de unieke collectie voor de toekomst veilig te stellen en een ruimte te vinden voor een permanente expositie.

Klaverjassen
Clive klaverjast ook graag. Als de Nederlandse klaverjasfederatie een duurrecord klaverjassen uitschrijft, gaan Clive, Laurens en Jan Berend Bazuin en Eddie de Groot de strijd aan. Het hele dorp leeft mee en komt dag en nacht aanmoedigen als ze in februari 1974 van zaterdag 13.00 uur tot maandagmorgen 11.30 uur ononderbroken klaverjassen. De radio is er zelfs live bij. Het record breken ze (maar ook zichzelf…). Van de aangeboden giften kopen ze een televisie, die ze schenken aan de OLS.

Jager
De beheerjacht is voor Clive als natuurman en gepassioneerd eilandliefhebber belangrijk. Hij heeft er een uitgesproken mening over: ‘Als je jaagt, pleeg je onderhoud.’ Als hij thuis is, is hij dan ook als drijver in het jachtgezelschap te vinden. De invoering van de jachtbeperkingen vanaf 1989 betreurt hij ten zeerste. Clive vindt dat je voor de natuur moet zorgen. Als kenner ziet hij achteruitgang in de natuur: veel fauna verdwijnt bijvoorbeeld door de toename van de populatie verwilderde katten en de dominantie van hanen bij fazanten, zodat er nog maar weinig broedsel uitkomt.

Reddingboot
Clive draagt de KNRM een warm hart toe, met name het reddingswezen op het eiland. De motorstrandreddingboot ‘Willem Horsman’, gebouwd van teakhout, was in 1956 tot 1986 op Schiermonnikoog gestationeerd. Het schip wordt daarna ingezet in Egmond aan Zee en in 1992 buiten dienst gesteld. Clive is nauw betrokken bij het terughalen in 1998 van de historische reddingboot naar Schiermonnikoog. Zij is sindsdien in beheer van de stichting Willem Horsman op Schiermonnikoog.

Kallemooi
Een andere passie van Clive is het Kallemooifeest. Als zeeman wil hij alle feestdagen wel varen, zolang hij met Pinksteren maar vrij is. In 1977 draagt Clive voor de eerste maal de hoge hoed van de Pinkstercommissie. Samen met vader Klaas draagt hij jarenlang bij aan de organisatie van het historische Kallemooi. In 1994 vraagt ome Teun de Jong Clive als vicepresident, en in 1998 neemt Clive het presidentschap helemaal over.
Het eilander feest ligt vanwege de haan de laatste jaren onder vuur, maar Clive voelt zich verantwoordelijk om deze lange eilander traditie in stand te houden. Hij geniet van de mast, de Kallemooivlag, de Kallemooistamtafel in Van der Werff en het enthousiasme van de kinderen tijdens de traditionele pinksterspelletjes.

Laatste jaren
Ook na zijn pensioen blijft Clive varen: een project met cruiseschepen in het Caribisch gebied, een sleepboot terugvaren vanuit Indonesië en de sleepvaart op de Elbe in Hamburg; Clive vindt dat allemaal geweldig. Sinds 2007 deelt hij intussen zijn leven met Wil Kolstein. Samen delen ze lief en leed, en genieten ze van de eilander natuur: strand, kwelders en duinen. Bramen en bessen plukken hoort daar net zo bij als reizen naar andere delen van de wereld.
In 2018 krijgt hij leukemie en moet stoppen met werken. Hij slaat zich, met Wil aan zijn zijde, door de behandelingen heen, maar zijn gezondheid gaat langzaam achteruit. Dankzij Wil kan hij tot op het laatst in zijn eigen huis aan de Oosterreeweg blijven wonen, te midden van zijn geliefde verzamelingen, boeken en schilderijen. Clive overlijdt op 21 mei, vlak voor Pinksteren. 74 jaar oud, veel te jong.
Op 25 mei wordt hij in besloten kring begraven. Langs de route naar het kerkhof staat de Pinkstercommissie, de reddingsboot Willem Horsman met bemanning en vele eilanders, jong en oud, die indrukwekkend Clive de laatste eer bewijzen. De Kallemooivlag op Hotel van der Werff hangt halfstok.

Gebaseerd op artikelen in de Leeuwarder Courant, de Volkskrant en De Dorpsbode, en gesprekken met Clives zussen Patricia en Ingrid.